ნარკომანია საქართველოში

ნარკომანია საქართველოში


ბოლოს დროს, ნარკომანია აქტუალური პრობლემა გახდა საქართველოში.
იზრდება წამალდამოკიდებუი ადამიანთა რიცხვი..
ოფიციალური მონაცემებით, საქართველოში 180 ათასი ნარკომანია, აშშ-ის "ნარკოტიკებთან ბრძოლის ბიუროს" ინფორმაციით კი 240-დან 350 ათასამდე, ხოლო მომხმარებელია, მაშინ, როცა 2003 წელს 150.000 იყო..
რაც შეეხება თავად დაავადებას, ნარკომანია თანამედროვე საერთაშორისო ტერმინოლოგიით არის დაავადება, რომელიც ნარკოტიკული საშუალებების არასამედიცინო მიზნით მოხმარების შემდეგ ვითარდება.
ნარკოტიკულ საშუალებებზე ადამიანს უჩნდება ფსიქოლოგიური და ფიზიკური დამოკიდებულება.
ფსიქოლოგიური დამოკიდებულება გულისხმობს რომ ადამიანი კარგავს არჩევანის უნარს ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარება არ მოხმარების თაობაze, ხოლო ფიზიკური დამოკიდებულევბა გულისხმობს ადამიანის ყველა სასიცოცხლო ორგანოს ჩათრევას დაავადებაში, რაც ვლინდება ე.წ.”ლომკის” სახით.
სასჯელაღსრულების ქალთა და მოზარდთა მეხუთე დაწესებულებაში არსებული თერაპიული განყოფილება ”ატლანტისის” და ფერისცვალების მამათა მონასტერში
არსებული ნარკოლოგიური ფსიქოსარეაბილიტაციო ცენტრ ”თაბორის ფსიქოთერაპევთი ქალბატონი მანანა სოლოღაშვილი ნარკოტიკულ საშუალებებს განსაზღვრავს როგორც :ნებისმიერ ქიმიურად აქტიურ ნივთიერებას, რომელიც სპეციფიკურ გავლენას ახდენს ადამიანის ცენტრალურ ნერვიულ სისტემაზე.ნარკომანია ნარკოტიკული საშუალებების არასამედიცინო გამოყენებით გამოწვეული დაავადებაა.ეს არის ავადმყოფური ლტოლვა იმ ნივთიერებების მიმართ, რომელთა მუდმივი მიღებით, ითრგუნება ცენტრალური ნერვული სისტემა,ლტოლვა ჩვევაში გადაიზრდება, და ადამიანის ცხოვრების განუყოფელ ნაწილად იქცევა,მისივე თქმით ” ნარკოტიკებს იღებენ იმ სასიამოვნო შეგრძნებათა გამო, რომლებიც მათი მიღებისთანავე აღმოცენდება, ეს ეფექტი ე.წ.კაიფი ხანმოკლეა, შემდეგ იწყება გამოსვლის ფაზა, რომელსაც თან სდევს:
გულისცემისა და სუნთქვის გახშირება ან შენელება, ოფლიანობა, სხეულის ტემპერატურის მომატება, თავის ტკივილი, უძილობა, თავბრუხვევა, პირის სიმშრალე, ხელების კანკალი, წონაწორობის დარღვევა.”

ადრე ნარკომომხმარებლები უმეტესწილად მამაკაცები იყვნენ, თუმცა, დღეს კიდევ ერთ საშიში ტენდენცია იკვეთება,გაიზარდა ქალი ნაკომანების რიცხვი,
ფსიქლოგი სოფიო ვერულაშვილის თქმით ქალი ნარკომანი უფრო საშიშია, უფრო ადვილად ხდება წამალზე დამოკიდებული, თავისგანებება კი გაცილებით რთულია მათთვის.რაშიც, ქალის ორგანიზმია ”დამნაშავე”
”ორგამიზმის თავისებურობებიდან გამომდინარე, მათ დოზის გადაჭარბების გაცილებით მაღალი რისკი აქვთ, ლომკის გადატანა კი უმრავლესობას არ შეუძლია.”
ადამიანის მიერ ნარკოტიკის მოხმარება სხვადასხვა მიზეზით შეიძლბა იყოს გამოწვეული, ეს იქნება სოიალური, ეკონომიკური, თუ სხვა სახის პრობლემებით.
ყოფილი ნარკომანი ია ( სახელი პირობითია) ამბობს რომ წამალს გემო მეგობრების დაჟინებული თოვნის შემდეგ გაუსინჯა, ” ჩემი მეგობრები ხშირად მოიხმარდნენ ნარკოტიკს, რამდეჯერმე მთხოვეს გამესინჯა, თავიდან არ ვთანხმდებოდი, უარით ვისტუმრებდი, თუმცა ერთ დღესაც მშობლებთან კამათი მომიხდა, სახლიდან განერვილებული გავედი, მებობართან ავედი, მათ მოწევა შემომთავაზეს და მეც დავთანხმდი. ამ დღიდან ცხოვრება ჯოჯოხეთად მექცა.”
ია ჯერ მხოლდ 22 წლისაა და უკვე სამჯერ მოხვდა ნარკოლოგიურ ცენტრში, თუმცა წამლისთვის საბოლოოდ თავის დანებება ვერ სეძლო.
”რამდენჯერმე გადავწყვიტე თავის დანებება, თუმცა როგორც კი სარეაბილიტაციო კურსს ვასრულებდი, ე.წ. ”ლომკაში” ვვარდებოდი და კიდევ ერთხელ ვუსინჯავდი გემოს.”
რაც შეეხება ნარკომანიის მკურნალობას, აქ რამდენიმე მეთოდი სეგვიძლია გამოვყოთ,ეს იქნება როგორც ნარკოტიკული ნივთიერებების გარეშე ასევე ნარკოტიკების მეშვეობითაც. ამ დროს ინიშნება პრეპარატების მთელი წყება სედაციური და ტკივილგამაყუჩებელი საშუალებები ნეიროლეპტიკები, ანტიკონვულსიური პრეპარატები, მიორელაქსანტები, ნორმოტიული საშუალებები, ტრანკვილიზატორები,, მათი მიღების სქემა იმაზეა დამოკიდებული რომელ ნივტიერებას რა ოდენობით და რამდენ ხანს იღებდა წამალდამოკიდებული ადამიანი.მკურნალობის კიდევ ერთი მეთოდია ჩანაცვლებითი თერაპია, რომელსაც თავისიკრიტერიუმები და დანიშნულება აქვს..ამ დროს , პროგრამაში ჩართულ პაციენტებს, რეგულარულად აძლევენ, პრეპარათ მეატადონს, ინდივიდუალურად შერჩეული იმ სახით, რაც არ იწვევს ნარკოტიკულ თრობას, და ასევე მომხმარებელს იცავს ”ლომკისგან.”
ასევე ხდება ე.წ. შპრიცების გაცვლის პროგრამები,რაც ნაომანისათვის საინექციო ხელსაწყოების უფასო დარიგებას და მათგან ნახმარი სპრიცების ამოღებას ნიშნავს.
წამალდამოკიდებულ ადამიანთა მკურნალობა საკმაოდ დიდ თანხებთანაა დაკავშირებული, რეაბილიტაციის სრული კურსი 1500-2000ლარია..ნარკოლოგიური ცენტრის ხელმძღვანელის გელა ლეჟავას თქმით ”პაციენტი , რეალურად, ათ დღეძე მეტს ვერ ჩერდება, რადან ათდღიანი მკურნალობა დაახლოებით 600 ლარი ღირს. მკურნალობა ისიც პირველ ეტაპზე უფასოა, მხოლოდ მათთვის ვინც უკვე ძალზე ცუდად გრძნობს თვს,”
"ბემონის "ექიმის ნარკოლოგისა და ფსიქოთერაპევტის ლადო ჩანტლაძის თქმით, ”მკურნალობის პირველ ეტაპად შეიძლება განვიხილოთ, თავად პაციენტის მოტივაცია, რომ რომ მისი გადაწყვეტილერბა სურილი, რომ კლინიკაში მივიდეს და მკურნალობა ჩაიტაროს მხოლოდ ამის შემდეგ იწყება დეტოქსიკაცია. ”
ნარკომანიის პრობლემის დასაძლევად შექმნილია სამხრეთკავკასიის ანტინარკოტიკული პროგრამა , რომელიც ევროკაცშირისა და გაეროს დაფინანსებით ხორციელდება, პროგრამა მიძნად ისახავს სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებს შორის ნარკოტიკებთან ბრძოლის ხელშეწყობას.
რაც შეეხება ქვეყანაში ნარკოტიკების ბრუნვას, ის ხშირად შავ ბაზართანაა დამოკიებული. ბაზრის კანონების თანახმად , მოთხოვნა და მიწოდება ერტიანი ჯაჭვია თუ არსებობს მოპთხოვნა არსებობს მიწოდებაც, არსებობს მიწოდება, ასებობს მოთხოვნაც. და ეს ჯაჭვი იკრება უკანონო ბრუნვის წრეში რომლის წინააღმდეგაც ის სტრატეგიული ღონისძიებებია ,რომლებსაც სახელმწიფო შეიმუშავებს.თუნდაც ეს იყოს საკანონმდებლო ბაზის მოწესრიგება.
2003 წლიდან მოქმეებს კანონი, ”ნარკოტიკული საშუალებების, ფსიქოტროპიული ნივთიერებების,პრეკუსორებისა და ნარკოლგიური დახმარების შესახებ” და ნარკომანიით დაავადებულთა სამედიცინო მომსახურების დახმარების თვალსაზრისით განსაძღვრავს შემდეგს:
ნაკომანიით დაავადებული არის ავადმყოფი, და უნდა სარგებლობდეს საქართველოს კანინმდებლობით პაციენტისათვის განსაზღვრული ყველა უფებით.

ძალიან მნიშვნელოვანია დაავადებულ პირთა ანონიმურობის დაცვა, და ეს კანონმდებლობითაცაა გათვალისწინებვული. როგორც ნარკოლოგიურ ცენტრებში ამბობენ მათ არა აქვთ უფლება გაამხილონ პაციენთის ვინაობა..
კანონმდებლობით ასევე ითვალისწინებს რომ: ”სახელმწიფომ საკუთარ ხარჯზე უნდა აწარმოოს ნარკომანიით დაავადებულთა გამოკვლევა, ექსპერტიძა, დიაგნოსტიკა, დისპანსერიაცია, მკურნალობა და რეაბილიტაცია, სახელმწიფო პროგრამით გათვალისწინებული მოცულობით.”თუმცა რეალურად ამ მხრივ მდგომარეობა არცთუ სახარბიელოა რადგან სახელმწიიფო ბიუჯეტის სიმწირის გამო, ვერ ხერხდება ამ პროგრამის სრულად განხორციელება, და ამისთვის გამოყოფილი თანხები საკმაოდ მწირია.
პარლამენტის ჯანდაცისა კომიტეტის თავმჯდომარის განცახდებით : სახელმწიფო ყველაფერს აკეთებს ნარკომანიასთან საბძოლველათ რისი რესურსიც შესწევს.”
კანონში ასევე აღნიშნულია რომ : ნარკოტიკული დანაშაულისმ გამო, დაკავებულმა და სასჯელ,ისჯილმა პირებმა, იმ შემთხვევაში , თუ საჭიროებენ, უნდა ჩაიტარონ სავალდებულო ნარკოლოგიური მკურნალობა., თაუმცა დაფინანსების არარსებობის გამო, ეს მუხლი პრაქტიკულად არ ხორციელდება.
გელა ლეჟავას თქმით, მან სახელმწიფოს მინნისტრს წინადადებით მიმართა, , რასაც ნარკოლიგიური ცენტრის ხელმძღვანელი ”დიდ მეცნიერებს” უწოდებს "მეცნიერება”ალკოჰოლური პროდუქციის დაბეგრვაში გამოიხატება, არ შეიძლება, არაყი ლუდზე იაფი ღირდეს, ეს ბარბარ9ოსობაა.თიტოეული ბოთლი უნდა დაიბეგროსშემოსული თანხა პირდაპირ გადაირიცება ჯანდაცვაში და ნარკომანიის პრობლემას მოგვარდება.ამაში ვფიქრობ საზოგადოებაც დაგვეთანხმება,რადგან,ნარკომანია ყოველი ჩვენთაგანის, საზოგადოების პრობლემაა. ყველამ უნდა ვიფიქროთ იმ საფრთხეზე რაც შეიძლება ამას მოჰყვეს” თქვა გელა ლეჟავამ და ისიც დაასძინა, სავარაუდოთ 1000ბოთლის დაბეგრვით მიღებული თანხით ათ ნარკომანს ვუმკურნალებთო.
ფაქტი კი ერთია, საჭიროა სიტუაციის სწრაფი გამოსწორება, რაშიც საზოგადოების თითოეულმა წევრმა საკუთარი წვლილი უნდა შეიტანოს.



გამოყენებული მასალა: ჯურნალი მკურნალი..
მედია და ნარკომანიის პრობლემის გაშუქება-ჟანა ჯავახიშვილი.